Trong gia đình, anh em không hòa thì tình cốt nhục chia ly. Vợ chồng không hòa, thì gia nghiệp chẳng thành, con cái phải bị đau khổ vì gần cha thì phải xa mẹ; gần mẹ thì phải xa cha.
Bạn đang sống đẹp? Bạn đang có tình yêu đẹp? Nếu còn do dự với các câu hỏi này hãy đến ngay với câu chuyện cuộc sống để biết mình có cách sống đẹp và tình yêu đẹp không nhé!!!
Nhân loại bất hòa, thì chiến tranh tiếp diễn, nhân sinh điêu đứng, suy tàn.
Người xưa có câu: “Dĩ hòa vi qúi” (lấy hòa làm quý). Những ai lấy nó làm trọng thì bất luận việc lớn việc nhỏ đều dễ dàng thành công. Những ai không coi trọng nó, thì công việc không bao giờ có kết quả như mong muốn. Người xưa còn có câu: “Thời thế thuận, không bằng địa thế lợi; địa thế lợi, không bằng nhân tâm hòa”: Yếu tố hòa là quan trọng hơn hết trong mọi việc, mọi tổ chức. Gia đình hòa thì gia đình có hạnh phúc; công ty hòa thì mới phát triển được; nước nhà hòa thì nước nhà được yên ổn; nhân loại hòa thì thế giới mới an lạc.
Đức Phật đã chỉ ra sáu phương pháp (Lục hòa) cư xử với nhau cho hòa hợp từ vật chất đến tinh thần, từ lời nói đến việc làm. Hòa ở đây là với mục đích tiến tới sự cao đẹp của cuộc sống, đến con đường giải thoát, toàn thiện toàn mỹ, chứ không phải hòa một cách nhu nhược, thụ động, ai nói quấy cũng ừ, ai nói phải cũng gật. Hòa ở đây nhằm mục đích làm lợi cho tất cả, tạo ra hạnh phúc cho tất cả, trong đó có sự “tự và tha” mà không có sự so đo “ta và người“.
1- Thân hòa: Hãy chung sống với nhau một cách hòa hợp, hãy chung lưng đấu cật, đùm bọc nhau, chứ không nên dùng võ lực để đàn áp nhau.
Nghĩa là sống cùng nhau ở một mái nhà, một tổ chức, hôm sớm có nhau, cùng ăn cùng ngủ, cùng học cùng hành, cùng làm việc với nhau thì phải hòa thuận với nhau, không dùng sức mạnh để lấn át nhau, không ghen ghét đố kỵ nhau, không hại nhau:
Nếu là anh em, vợ chồng, con cái trong một gia đình, thì phải trên thuận dưới hòa, anh ra anh, em ra em, chồng ra chồng, vợ ra vợ, chứ không được lộn xộn vô trật tự, hiếp đáp, sát phạt nhau.
Nếu là đồng nghiệp, cùng làm việc trong một công ty, một tổ chức thì phải lấy sự đoàn kết làm đầu, không được gây cảnh nồi da xáo thịt, chia năm xẻ bảy: “Bầu ơi thương lấy bí cùng, Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”. Khác giống, mà sống chung trên một giàn, còn phải hòa thuận, thương yêu nhau; huống chi là cùng một dân tộc, một giống nòi !
2 – Miệng hòa: Hãy nói năng với nhau một cách dịu dàng, hòa nhã; nếu có điều gì thắc mắc cần bàn cãi, thì cũng phải bàn cãi trong ôn hòa, lễ độ.
Lời nói hòa nhã, không tranh cãi nhau: Muốn thân không đánh đạp nhau, không đối chọi nhau khi ở bên cạnh nhau, thì lời nói phải giữ gìn cho được ôn hòa nhã nhặn; trong mọi trường hợp, nhất thiết không được rầy rà, cãi cọ nhau. Có người thân hòa mà khẩu không hòa, ăn thua nhau từng câu nói, tìm cách mỉa mai, đâm thọc nhau, hạch họe nhau từng tiếng một, cuối cùng sanh ra ấu đả nhau:
Trong một gia đình, cũng vì một lời nói không hòa, mà nhiều khi anh em xa lìa nhau, vợ chồng ly tán nhau, cha con không thấy mặt nhau, trước thành những kẻ xa lạ, thù hằn nhau.
Trong xã hội, cũng vì một lời nói không hòa, mà bạn bè, đồng nghiệp trở thành thù ghét nhau hãm hại nhau; ra đường gây gổ đâm chém nhau chỉ vì va quệt xe cộ, ly bia cốc rượu; nhiều khi quốc gia phải lâm nạn chiến tranh, nhân loại phải bị đẩy vào lò sát sanh thảm khốc.
Bởi thế, nếu chỉ có thân hòa thì chưa đủ, mà Phật dạy phải miệng hòa nữa. Nghĩa là phải nói lời dịu dàng, hòa nhã với nhau, nhất thiết không được cãi lẫy, gây gỗ nhau. Nếu có gì thắc mắc, cần phải bàn cãi cho ra lẽ, thì tuyệt đối phải dùng lời nói ôn tồn, hòa nhã mà bàn luận.
3- Ý hòa: Hãy nuôi dưỡng ý tốt đẹp đối với nhau, hãy trau dồi đức hỷ xả; đừng bao giờ thù hiềm, ganh tỵ nhau.
Duy thức học có nói: Ý là hệ trọng hơn hết, nó là động cơ thúc đẩy miệng và thân. Kể công thì nó đứng đầu, mà kết tội, nó cũng đứng trước (công vi thủ, tội vi khôi):
Bởi thế cho nên, trong một gia đình, một đoàn thể, mỗi người cần giữ gìn ý tứ, tâm địa của mình. Nếu ý tưởng hiền hòa, vui vẻ thì thân và lời nói dễ giữ được hòa khí. Trái lại nếu ý tứ bất hòa, thường trái ngược nhau, ganh ghét nhau, thì thân và khẩu khó mà giữ cho được hòa hảo.
Dù có cố gắng bao nhiêu, để thân và khẩu được hòa khí, hay vì sợ một uy quyền gì trên, mà phải ăn ở hòa thuận với nhau, thì sự hòa thuận này cũng chẳng khác gì một lớp sơn đẹp đẽ, tô lên một tấm gỗ đã mục. Một khi sự xung đột bên trong đã đến một mức độ không thể chứa đựng được nữa, tất nó sẽ nổ tung ra trong lời nói hay trong những cái đấm đá; cũng như tấm gỗ khi đã mục quá rồi thì thế nào lớp sơn bên ngoài cũng rạn nứt, đổ bể.
Vì vậy Ðức Phật dạy phải có tâm ý vui vẻ hòa hiệp trong khi chung sống với nhau. Muốn được tâm ý hòa hiệp, phải tu hạnh Hỷ xả. Hỷ xả nghĩa là bỏ ra ngoài những sự buồn phiền, hờn giận, không chấp chặt trong lòng những lỗi lầm của kẻ khác. Có như thế, tâm hồng mới thư thái, vui vẻ được, và ý nghĩ mới trong sáng, thanh tịnh được. Vậy Phật tử chúng ta hãy cố gắng tu hạnh hỷ xả mới được.
4- Giới hòa: Hãy giữ đúng giới luật như nhau, hãy lấy kỷ luật làm đầu. Vô kỷ luật thì không một đoàn thể nào có thể tồn tại được.
Trong một gia đình, một tổ chức cụ thể bao giờ cũng phải lấy kỷ luật làm đầu:
Trong trường, nếu học sinh không giữ kỷ luật của trường, ai muốn ra cứ ra, ai muốn vào cứ vào, ai muốn học cứ học, ai muốn chơi cứ chơi, thì trường ấy ắt phải sập.
Trong gia đình, mỗi người mỗi làm theo mỗi ý riêng mình, không tuân năm điều luật của gia đình, không làm theo chỉ dạy của Ông bà cha mẹ, thì gia đình ấy sẽ tan rã.
Trong một tổ chức, nếu cá nhân không tôn trọng quy định của tổ chức, phân chia giai cấp, tự cho mình sang không cần giữ giới như người hèn, tự cho mình giàu, không giữ giới như người nghèo, tự cho mình có học thức không giữ giới như người vô học; nếu có tình trạng như thế tổ chức ấy sẽ tan rã.
Tóm lại, trong một tổ chức nếu không cùng nhau gìn giữ kỷ luật, quy tắc, thì chúng ta không bao giờ sống chung với nhau được. Muốn hòa hợp cùng nhau để tu tập, thì mỗi người cần phải gìn giữ giới luật, kỷ luật như nhau.
5- Kiến hòa: Hãy giải bày những sự hiểu biết, những ý kiến của mình cho người chung quanh. Người thông hiểu nhiều, phải có bổn phận chỉ bày cho người hậu tiến và dắt họ đi kịp mình
Trong cuộc sống chung, mỗi người hiểu biết được điều gì, khám phá được điểm gì, phải giải bày, chỉ bảo cho người khác hiểu. Như thế trình độ hiểu biết mới không chênh lệch, sự học hỏi mới tiến đều về tinh thần bình đẳng, mới dễ giữ vững giữa những người cùng ở một tập thể:
Khi ta khám phá ra được một điều gì mới lạ, hay có một ý kiến gì hay ho, nếu ta không giải bày cho người chung quanh, thì không những ta là một kẻ ích kỷ, mà còn tạo ra một sự tắc nghẽn giữa sự thông cảm với những người khác. Lòng ích kỷ và sự tắc nghẹn ấy là mối dây của sự chia rẽ, bất hòa, xung đột.
Trong một số vấn đề, mỗi người sẽ có suy nghĩ nhìn nhận khác nhau, nó có thể đúng, mà cũng có thể sai và do đó có thể gây nghi ngờ, hoang mang trong đoàn thể. Trong người trường hợp ấy, mà không gấp rút giải bày quan điểm, ý kiến của mình cho mọi người trong đoàn thể hiểu biết, thì khó mà có thể sống hòa hiệp với nhau.
6- Lợi hòa: Hãy chia đồng đều tài lợi thu thập được cho những người cùng sống chung với mình, để mọi người đều được thỏa mãn, vui vầy.
Về tài lợi, vật thực, đồ dùng phải phân chia cho nhau hay cùng nhau sử dụng, không được chiếm làm của riêng, hay giành phần nhiều về mình. Trong cuộc sống chung, nếu có người đem cho vật thực, y phục, mền chiếu, thuốc thang v.v…thì phải đem chia cho nhau, không vì tình riêng, kẻ ít người nhiều, kẻ tốt người xấu, nhưng phải lấy công bằng làm trọng. Giữ được như thế, thì dù ở chung nghìn người cũng vẫn hòa vui. Trái lại, nếu vì tính tư, ý riêng tham tài ham lợi thì dù chỉ có vài ba người chung sống với nhau, cũng không thể hòa được.
Trong xã hội sở dĩ có sự xung đột dữ dội, phân chia giai cấp, cũng do vì thiếu sự “Lợi hòa đồng quân” cả. Người giàu thì giàu quá, kẻ nghèo thì nghèo xơ, kẻ dinh thự nguy nga, có kẻ không có một chòi tranh vách đất. Do đó, không thể có hòa bình được: người vô sản xung đột với kẻ hữu sản, nước nghèo đói sanh sự với nước phú cường.
Nếu nhân loại hiểu rằng: cuộc giàu sanh phú quý trong nhân gian, như hạt sương đọng trên cành hoa, công danh vinh hiển trên đời như bọt nước nổi trên mặt biển, thì chắc sự chênh lệch giữa giàu và nghèo sẽ bớt đi nhiều lắm, và nhân loại sẽ bớt xung đột nhau hơn. Vì vậy Ðức Phật đã dạy: “Có tài lợi, nên tùy phận chia bớt cho nhau” hay chính là “Lợi hòa đồng quân”.
Nếu chúng ta thực hiện một nghiêm túc “Lục hòa” thì trong gia đình, cha mẹ vợ chồng, anh em, đều được hòa thuận yên vui, gia nghiệp mỗi ngày một thịnh đạt; công ty được phát triển; quốc gia được hùng cường thịnh trị; thế giới hòa bình an lạc.
| Thưởng Thức Cuộc Sống |
| Ký Năng Sống |
| Cửa Sổ Tâm Hồn |
| Suy Ngẫm Cuộc Sống |
| Nhịp Sống |
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét